Қордай аудандық орталық ауруханасының мамандары балалардың жиі кездесетін тұрмыстық жарақаттары туралы айтып берді, деп хабарлайды портал ec-sport.kz.
Балалардың жарақаттануы ересектердің жарақаттануынан гөрі жиі кездеседі және бұл таңқаларлық емес. Балалар өте қызығушылық танытады, айналасындағы әлемді белсенді білуге тырысады. Бірақ сонымен бірге олардың күнделікті дағдылары әлі де аз, және олар жағдайдың қауіптілігін қалай бағалау керектігін әрдайым біле бермейді. Сондықтан балалардың жарақаттары, өкінішке орай, сирек емес.
Тұрмыстық жарақат — ең көп таралған, және оның себебі көп жағдайда — баланы қараусыз қалдырып қана қоймай, қолжетімді жерлерде бала үшін қауіпті заттарды қалдыратын ата-аналардың ұқыпсыздығы. Мысалы, бұл болуы мүмкін:
– ыстық плитадан, ыдыс-аяқтан, тамақтан, қайнаған судан, будан, үтіктен, басқа да электр құралдарынан және ашық оттан күйік;
– төсектен, терезеден, үстелден және қадамдардан құлау;
– ұсақ заттардан (монеталардан, түймелерден, жаңғақтардан және т. б.) тұншығу;
– тұрмыстық химиялық заттармен улану (инсектицидтермен, жуғыш сұйықтықтармен, ағартқыштармен және т. б.);
– ақаулы электр аспаптарынан, жалаңаш сымдардан электр тогының соғуы, инелерді, пышақтарды және басқа да металл заттарды қорғалмаған розеткалар мен қабырға сымдарына жабыстыру.
Балалар жарақатының тағы бір жіктелуі бар — жас. Әр жастағы балаларда жарақаттың ең көп кездесетін түрлерін анықтайтын өзіндік даму және мінез-құлық ерекшеліктері бар. Сонымен, емшек жасында (бір жасқа дейін) балалардың жарақаттануы көбінесе бөгде заттарды жұтумен байланысты. Бала әлемді өзіне қол жетімді жалғыз жолмен білуге тырысады-ол жақын орналасқан заттарды қолдарымен ұстайды және оларды аузына тартуға тырысады.
Бір жастан үш жасқа дейін бала жүруді үйренеді және өте мобильді болады. Сондықтан, жұтылған заттардың жарақаттарына құлау (көгеру, сынықтар), өткір жарақаттар, күйіктер, электр тогының соғуы қосылады. Үш жылдан кейін қызығушылық артып, баланың айналасындағы әлем пәтермен шектелмейді, сондықтан жарақат алу ықтималдығы артады.
Құлау-көгерудің, сүйектердің сынуының және бастың ауыр жарақаттарының жиі кездесетін себебі, егер балаларға қауіпті жерлерде болуға рұқсат етілмесе, оларды болдырмауға болады; баспалдақтарға, терезелер мен балкондарға сенімді қоршаулар орнатыңыз. Ашық терезелерге жақын жерде тұрмаңыз және ойнамаңыз (москит торы құлаудан Қорғаныс емес!), баланың терезе алды тақтайына немесе жиһаз заттарына көтерілу мүмкін болмайтын жағдайларды жасауға, терезелердегі құлыптарды балалардың ашуынан қорғау элементтерімен қамтамасыз етуге міндетті.
Баланы жоғары қарай лақтырмаңыз, ол басын төбеге немесе люстраға соғуы мүмкін немесе кездескен қолдарыңыздан құлап, соққыға жығылуы мүмкін.
Балаңызды диванға немесе қоршалмаған төсекке қалдырмаңыз, баланы төсекте жатқанда тамақтандырмаңыз; оны жастыққа қоймаңыз және ересек адамды көрпемен жаппаңыз – бала тұншығып кетуі мүмкін.
Жуынатын бөлмеде, бассейнде, өзенде шомылу кезінде баланы ешқашан жалғыз қалдырмаңыз. Құдықтарды, су шелектерін сенімді жабу қажет.
Балалар алаңдары мен қоғамдық көлік қауіптілігі жоғары аймақ болып табылады-алаң аумағында және көлікте болған кезде әрқашан баланың жанында болыңыз. Көлік күтіп тұрған кезде, баланы әрдайым қолыңыздан ұстаңыз, шыдамсыз тобырдың алдыңғы қатарында болуға тырыспаңыз – сізді доңғалақтардың астына итеріп жіберуі мүмкін, көлікке кірген және шыққан кезде үш жасқа дейінгі балаларды қолыңызға алу керек.
Ойын алаңында сынған әйнек, тырнақтар, жоспарланбаған тақталар, тартпалар болмауы керек, бұл жарақатқа әкелуі мүмкін.
Ата-аналар балада қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын, травматологиялық сақтықты қалыптастыруды мүмкіндігінше ертерек бастауы керек.
Мұндай тәрбиенің ең жақсы түрі-бұл нәресте қажетті дағдыларды жақсы меңгеретін ойындар. Ойындар мен сабақтар кезінде 2 жастан бастап сіз баланы өткір және кесетін заттарды пайдалану дағдыларына, ыстық ыдыс-аяқтарды, сұйықтықтарды, тағамдарды және т. б. пайдалану ережелеріне үйрете бастай аласыз. Баланы көше арқылы өту ережелеріне үйрету керек.
Әрине, балалардың жарақаттануын толығымен жою мүмкін емес-өкінішке орай, апаттан ешкім қауіпсіз бола алмайды. Бірақ ата — аналардың міндеті-баласын мүмкіндігінше қорғау. Өйткені, жарақаттардың көпшілігі ата — аналардың кінәсінен болады-олар дұрыс емес, толық түсіндірілмеген.
Қордай аудандық орталық ауруханасының дәрігерлері жамбылдықтардың ата-аналарынан балалардың өмірі мен денсаулығына жауапкершілікпен қарауды сұрайды.
Балалардағы жарақаттардың алуан түрлілігіне қарамастан, оларды тудыратын себептер тән. Ең алдымен, бұл сыртқы ортаның жайсыздығы, немқұрайлылық, ересектердің қаралмауы, күнделікті өмірде, көшеде, ойын кезінде, спортпен шұғылдану кезінде баланың ұқыпсыз, дұрыс емес әрекеті.
Күнделікті өмірде, көшеде, көлікте ата-аналардың мінез-құлқының жеке мысалы өте маңызды.
Балаларға қамқорлық жасаңыз!
